14.12.2010   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 337/1

1.

Η ΕΚΤ γενικά επικροτεί τα μέτρα που εισάγει ο προτεινόμενος κανονισμός με σκοπό την ενίσχυση του κανονιστικού πλαισίου για τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και ιδίως: α) την απονομή ευρέων εξουσιών στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) όσον αφορά την καταχώριση και την εποπτεία των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και β) την ενίσχυση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού στην αγορά αξιολογήσεων διαρθρωμένων χρηματοπιστωτικών μέσων. H EKT αξιολογεί θετικά το γεγονός ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1060/2009 (2) ενσωματώνει πολλές από τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν προηγουμένως στο πλαίσιο: α) των σχολίων του Ευρωσυστήματος στη δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο οδηγίας/κανονισμού της Επιτροπής σχετικά με τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (3) και β) της γνώμης της ΕΚΤ CON/2009/38 της 21ης Απριλίου 2009 σχετικά με πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας (4).

2.

Όπως επισημαίνεται στο πλαίσιο των σχολίων του Ευρωσυστήματος του 2008 (5), από τη σκοπιά της διασφάλισης συντονισμού και ίσων όρων ανταγωνισμού, η ανάθεση της εποπτείας των οργανισμών αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας σε ένα μοναδικό φορέα είναι προτιμότερη από τον κατακερματισμό της. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ επικροτεί την ανάθεση στην ΕΑΚΑΑ σειράς καθηκόντων που σχετίζονται με την καταχώριση και την εποπτεία των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. H EKT αντιλαμβάνεται ότι το κανονιστικό πλαίσιο θα εξακολουθήσει να παρέχει στις εθνικές εποπτικές αρχές το δικαίωμα να αναγνωρίζουν τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ως επιλέξιμους εξωτερικούς οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας δυνάμει των άρθρων 81 έως 83 της οδηγίας 2006/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Ιουνίου 2006 σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων (αναδιατύπωση) (6).

3.

Η ΕΚΤ επικροτεί γενικά, με την επιφύλαξη περαιτέρω παρατηρήσεων που διατυπώνονται κατωτέρω, τις ρυθμίσεις διαφάνειας που προβλέπονται στα προτεινόμενα νέα άρθρα 8α και 8β του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1060/2009 (7), τα οποία απαιτούν από τους εκδότες διαρθρωμένων χρηματοπιστωτικών μέσων να επιτρέπουν και σε ορισμένους άλλους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που έχουν παράσχει στους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που αυτοί ορίζουν. Η θέσπιση των εν λόγω απαιτήσεων κοινοποίησης αποσκοπεί στην ενίσχυση της ποιότητας και της διαφάνειας της διαδικασίας αξιολόγησης διαρθρωμένων χρηματοπιστωτικών μέσων, μπορεί δε να συμβάλει επίσης στην αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Περαιτέρω, οι νέες απαιτήσεις προσομοιάζουν σε κάποιο βαθμό με τους κανόνες που εφαρμόζει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των Ηνωμένων Πολιτειών (Securities and Exchange Commission — SEC) από τον Ιούνιο του 2010 (8). Η σύγκλιση μεταξύ του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ και εκείνου των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου είναι εφικτή, συνιστά σημαντική έκφανση της ισότητας των όρων του ανταγωνισμού.

Πάντως, η ΕΚΤ επιθυμεί να διατυπώσει ορισμένες πιθανές ανησυχίες σχετικά με την εφαρμογή των νέων απαιτήσεων κοινοποίησης. Πρώτον, βάσει των προτεινόμενων ρυθμίσεων, αναμένεται ότι ο οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που έχει οριστεί για την έκδοση αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας σε συγκεκριμένη περίπτωση θα εκτίθεται σε αυξημένο ανταγωνισμό εκ μέρους άλλων επιλέξιμων οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (μη ορισθέντες οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας). Ειδικότερα, οι μη ορισθέντες οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ενδέχεται να διευκολύνονται να εκδίδουν μη ζητηθείσες αξιολογήσεις, δεδομένου ότι θα τους χορηγείται πρόσβαση σε πληροφορίες τις οποίες παρέχει ο εκδότης στον οργανισμό αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που αυτός ορίζει. Εντούτοις, δεν αποκλείεται η είσοδος στην αγορά των μη ορισθέντων οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να προσκρούει σε σημαντικά εμπόδια τα οποία συνδέονται: α) με τα θεσπισμένα κριτήρια επιλεξιμότητας για την πρόσβαση στις πληροφορίες του εκδότη και β) με τις ανεπίσημες γνώσεις που διαθέτει ο οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που έχει οριστεί από τον εκδότη, λόγω των μακροχρόνιων σχέσεών του με τον τελευταίο. Πράγματι, η εμπειρία που έχει αποκτηθεί σε σχέση με τους κανόνες διαφάνειας που θεσμοθετήθηκαν από την SEC δεν έχει επί του παρόντος επιβεβαιώσει ότι οι εν λόγω κανόνες ασκούν ουσιαστική επίδραση στις πρακτικές των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, ιδίως δε ότι προκαλούν αύξηση του αριθμού των μη ζητηθεισών αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας. Δεύτερον, η δυνατότητα απόκτησης περισσότερων αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας ενδέχεται να επιτρέπει στους εκδότες να επιλέγουν την πιο ευνοϊκή αξιολόγηση («αγορά αξιολόγησης» - rating shopping), πράγμα που μπορεί να προκαλέσει ανταγωνισμό μεταξύ των οργανισμών αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας για την παροχή των ελκυστικότερων αξιολογήσεων. Τούτο ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα των αξιολογήσεων που εκδίδονται. Τρίτον, είναι απαραίτητο να εξετάζεται επίσης η κατάσταση στην οποία ευρίσκεται ο ίδιος ο εκδότης, λαμβανομένων υπόψη στοιχείων όπως: α) η επιβάρυνση που συνδέεται με τη χορήγηση πρόσβασης σε πληροφορίες σε μη ορισθέντες οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και β) η προστασία έναντι πιθανής κατάχρησης των πληροφοριών που λαμβάνουν οι μη ορισθέντες οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται ότι οι ρυθμίσεις διαφάνειας που προβλέπονται στα προτεινόμενα νέα άρθρα 8α και 8β έλαβαν ευρεία στήριξη στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών εργασιών σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό (9). Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ προτείνει μόνο περιορισμένες τροποποιήσεις (10). Ταυτόχρονα, συστήνει οι εξελίξεις στους παραπάνω τομείς να παρακολουθούνται στενά από την EAKAA σε σχέση με την εφαρμογή του προτεινόμενου κανονισμού, ώστε η Επιτροπή να μπορεί να προτείνει κατάλληλες προσαρμογές υπό το πρίσμα της αποκτηθείσας εμπειρίας (11).

4.

Επιπλέον, η ΕΚΤ αναμένει ότι η Επιτροπή θα θέσει σε εφαρμογή εργασίες για την περαιτέρω επέκταση των ρυθμίσεων διαφάνειας όσον αφορά την έκδοση αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας, με βάση την εμπειρία που θα αποκτηθεί σε σχέση με τους κανόνες που εισάγει ο προτεινόμενος κανονισμός. Για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, οι ρυθμίσεις διαφάνειας θα πρέπει να εξισορροπούν, αφενός, τα επιχειρηματικά συμφέροντα των εκδοτών που παρέχουν ευαίσθητες πληροφορίες στους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και, αφετέρου, τις ανάγκες των κεντρικών τραπεζών, των εποπτικών αρχών και των λοιπών ενδιαφερόμενων μερών για ευρύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες που καθιστούν δυνατή την ανεξάρτητη αξιολόγηση της επίδοσης των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Όλα τα παραπάνω στοιχεία έχουν ιδιαίτερη σημασία για την αγορά τιτλοποιήσεων. Υπό αυτό το πρίσμα, το Ευρωσύστημα αποσκοπεί να έχει πρόσβαση, δυνάμει του πλαισίου του για την αξιολόγηση των ασφαλειών, στις πληροφορίες ανά δάνειο οι οποίες καθιστούν δυνατή τη συνεχή αξιολόγηση των κινδύνων για τα τιτλοποιημένα μέσα.

5.

Ο προτεινόμενος κανονισμός απαιτεί από κάθε οργανισμό αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας που έχει οριστεί να παρέχει στους ανταγωνιστές του κατάλογο των διαρθρωμένων χρηματοπιστωτικών μέσων τα οποία αξιολογεί, καθώς και σύνδεσμο για το δικτυακό τόπο όπου ο εκδότης αποθηκεύει τις πληροφορίες που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία των αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας. Οι μη ορισθέντες οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας μπορούν να έχουν πρόσβαση στις εν λόγω πληροφορίες, εφόσον: α) κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης διαθέτουν τα συστήματα και την οργανωτική δομή σε λειτουργία για την προστασία της εμπιστευτικότητας των εν λόγω πληροφοριών, και β) μετά την απόκτηση πρόσβασης στις πληροφορίες, εκδίδουν αξιολογήσεις σε ετήσια βάση για τουλάχιστον το 10 % των διαρθρωμένων χρηματοπιστωτικών μέσων για τα οποία ζητήθηκαν οι εν λόγω πληροφορίες (12). Η ΕΚΤ συστήνει ο προτεινόμενος κανονισμός να προσδιορίζει σαφέστερα, πρώτον, τη μέθοδο επαλήθευσης από την ΕΑΚΑΑ της συμμόρφωσης με τα εν λόγω κριτήρια, δεύτερον, την εφαρμοστέα μέθοδο υπολογισμού όσον αφορά την επαλήθευση της συμμόρφωσης με το δεύτερο κριτήριο (13) και, τρίτον, τις περιπτώσεις στις οποίες η μη συμμόρφωση με το δεύτερο κριτήριο μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή κυρώσεων (14).

6.

Επιπλέον, η ΕΚΤ διατυπώνει τις ακόλουθες συστάσεις με σκοπό τη διευθέτηση των ζητημάτων που αναφέρονται στην παράγραφο 3.

Πρώτον, θα πρέπει να απαιτείται από τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας να υποβάλλουν κάθε έξι μήνες στην ΕΑΚΑΑ στοιχεία για τον αριθμό των αξιολογήσεων της πιστοληπτικής ικανότητας που έχουν εκδώσει εντός ορισμένης περιόδου, κατά τρόπο αναλυτικό ώστε να προκύπτουν: α) οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας που ζητήθηκαν από αξιολογούμενη οντότητα ή από σχετιζόμενο τρίτο και β) οι μη ζητηθείσες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας, καθώς και στοιχεία τα οποία να προσδιορίζουν το ποσοστό των εν λόγω μη ζητηθεισών αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας που ήταν υψηλότερες, ίσες ή κατώτερες από τις αντίστοιχες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας που εξέδωσαν οι οικείοι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας που είχαν οριστεί. Τα εν λόγω στοιχεία πρέπει να περιλαμβάνονται στις πληροφορίες που κοινοποιούν περιοδικά στην ΕΑΚΑΑ οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (15).

Δεύτερον, θα πρέπει να ανατεθεί στην ΕΑΚΑΑ η παρακολούθηση της εφαρμογής των προτεινόμενων νέων άρθρων 8α και 8β προκειμένου να διαπιστώνεται: α) η επίδραση που ασκούν οι εν λόγω διατάξεις στην ποσότητα και την ποιότητα των αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας που εκδίδονται, περιλαμβανομένων των μη ζητηθεισών αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας, β) κάθε πιθανή ανάγκη τροποποίησης των κριτηρίων επιλεξιμότητας για τους μη ορισθέντες οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία υπέρμετρων εμποδίων για την είσοδο στην αγορά, γ) η επιβάρυνση που επιβάλλεται στους εκδότες, και δ) κάθε πιθανή ανάγκη προστασίας των εκδοτών έναντι της κατάχρησης των πληροφοριών που παρέχουν σε μη ορισθέντες οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Η αναθεώρηση από την Επιτροπή των προτεινόμενων άρθρων 8α και 8β κατά την καθορισμένη περίοδο μετά τη έναρξη ισχύος τους θα πρέπει να βασίζεται σε σχετική έκθεση υποβαλλόμενη από την ΕΑΚΑΑ.

7.

Η ΕΚΤ σημειώνει ότι θα απαιτείται από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να καταχωρίζουν τα ιστορικά δεδομένα των επιδόσεών τους σε κεντρικό αρχείο που δημιουργεί η ΕΑΚΑΑ (16). Η ΕΚΤ συστήνει τα εν λόγω δεδομένα να έχουν συγκρίσιμη μορφή η οποία να συνάδει με το στατιστικό πλαίσιο της Ένωσης. Για την κατάρτιση και την αποθήκευση των δεδομένων θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά το δυνατό κοινά αναγνωριστικά και πρότυπα (επί παραδείγματι να γίνεται χρήση τυποποιημένων στοιχείων αναφοράς όπως είναι οι κωδικοί ISIN).

8.

Επιπλέον, όπως τονίζεται στο πλαίσιο των σχολίων του Ευρωσυστήματος του 2008, το νέο κανονιστικό πλαίσιο για τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας πρέπει να διασφαλίζει ικανοποιητικού βαθμού συνεργασία μεταξύ των εποπτικών αρχών και του Ευρωσυστήματος. Ο τομέας των αξιολογήσεων της πιστοληπτικής ικανότητας, παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον για το Ευρωσύστημα λόγω του ρόλου του τελευταίου ως παράγοντα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Περαιτέρω, εντός του Ευρωσυστήματος ευρίσκεται ήδη σε ισχύ πλαίσιο για την παρακολούθηση των επιδόσεων των οργανισμών αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας στο πλαίσιο της διενέργειας πράξεων νομισματικής πολιτικής (17). Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ επιδοκιμάζει τις ρυθμίσεις για την ανταλλαγή πληροφοριών που προβλέπονται στο προτεινόμενο νέο άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1060/2009. Εντούτοις, η ΕΚΤ συστήνει να διασφαλίζεται ρητά στην εν λόγω διάταξη η πρόσβαση του ΕΣΚΤ και της ΕΚΤ, καθώς και των καθοριζομένων αρχών των κρατών μελών, στις πληροφορίες που σχετίζονται με την εκτέλεση των νομίμων καθηκόντων τους.